Giải thưởng chất lượng Quốc Gia: Hướng tời mục tiêu nâng cao
hiệu quả
doanh nghiệp
Với 7 tiêu chí khắt khe,
GTCLQG đã được nhiều doanh nghiệp tiếp cận áp dụng và chính những tiêu chí này
trở thành công cụ giúp DN củng cố vững chắc cho hệ thống quản trị DN, nâng cao
chất lượng sản phẩm hàng hóa, từ đó đạt được những kết quả trong hoạt động sản
xuất kinh doanh một cách ấn tượng.
Hiện nay, chất lượng đang
trở thành yếu tố quan trọng tạo dựng sự phát triển bền vững cho doanh nghiệp
(DN) và nền kinh tế. Giải thưởng Chất lượng Quốc gia (GTCLQG) được triển khai
đã góp phần quan trọng vào sự phát triển của nền kinh tế, nâng cao khả năng
cạnh tranh của DN Việt Nam, chuẩn bị những điều kiện cần thiết để các DN bước
vào giai đoạn hội nhập tích cực với thị trường khu vực và quốc tế.
Với 7 tiêu chí khắt khe,
GTCLQG đã được nhiều doanh nghiệp tiếp cận áp dụng và chính những tiêu chí này
trở thành công cụ giúp DN củng cố vững chắc thêm cho hệ thống quản trị DN, nâng
cao chất lượng sản phẩm hàng hóa, từ đó đạt được những kết quả trong hoạt động
sản xuất kinh doanh một cách ấn tượng.
Nhằm tôn vinh những DN
tiêu biểu đạt GTCLQG, đồng thời chia sẻ kết quả triển khai Giải thưởng năm 2020
cùng ý nghĩa của Giải thưởng và con đường chinh phục Giải thưởng này của DN
Việt Nam trong bối cảnh mới, Chất lượng Việt Nam Online đã có cuộc trao
đổi với ông Phùng Mạnh Trường – Phó Viện trưởng Viện Tiêu
chuẩn Chất lượng Việt Nam, Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng.
Thưa ông, GTCLQG năm 2020
đánh dấu điểm nhấn quan trọng trong việc triển khai Thông tư 27/2019/TT-BKHCN
Quy định chi tiết thi hành một số điều Nghị định số 132/2008/NĐ-CP và Nghị định
số 74/2018/NĐ-CP của Chính phủ về GTCLQG. Xin ông cho biết những điểm mới về
giải thưởng tại quy định này?
Thông tư 27/2019/TT-BKHCN
Quy định chi tiết thi hành một số điều Nghị định số 132/2008/NĐ-CP và Nghị định
số 74/2018/NĐ-CP của Chính phủ về GTCLQG được xem là sự đổi mới đáng kể giúp
doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận và tham gia Giải thưởng, đồng thời đẩy mạnh vai
trò đồng hành của các bộ, ngành, địa phương trong phát triển hoạt động này.
Các bộ, ngành thực hiện
nhiệm vụ, quyền hạn quy định tại khoản 3 Điều 27a Nghị định số 132/2008/NĐ-CP
được sửa đổi, bổ sung tại khoản 12 Điều 1 Nghị định số 74/2018/NĐ-CP, tiến hành
các bước sau: Chỉ định cơ quan thường trực GTCLQG để chủ trì tổ chức triển khai
GTCLQG hàng năm trong phạm vi quản lý theo Kế hoạch tổ chức GTCLQG của Bộ Khoa
học và Công nghệ; Thành lập hội đồng sơ tuyển cấp bộ, ngành, có sự thống nhất
bằng văn bản của Bộ Khoa học và Công nghệ để tổ chức xem xét, đánh giá các tổ
chức, doanh nghiệp thuộc lĩnh vực quản lý chuyên ngành của các bộ, ngành.
Thành phần, nhiệm vụ của
Hội đồng sơ tuyển thực hiện theo quy định tại Điều 27b Nghị định số
132/2008/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung tại khoản 12 Điều 1 Nghị định số
74/2018/NĐ-CP. Theo đó, Chủ tịch Hội đồng sơ tuyển cấp bộ, ngành là đại diện
Lãnh đạo bộ, ngành tổ chức sơ tuyển. Thư ký Hội đồng sơ tuyển cấp bộ, ngành là
đại diện cơ quan thường trực GTCLQG của bộ, ngành có tên trong danh sách các Ủy
viên Hội đồng sơ tuyển được bộ, ngành thành lập.
Ủy ban nhân dân tỉnh,
thành phố trực thuộc Trung ương thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn quy định tại
khoản 4 Điều 27a Nghị định số 132/2008/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung tại khoản 12
Điều 1 Nghị định số 74/2018/NĐ-CP. Cơ quan tham mưu, giúp việc Ủy ban nhân dân
tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quản lý khoa học và công nghệ trên địa
bàn là cơ quan thường trực GTCLQG tại địa phương.
Tổ chức, DN tham gia và
đạt giải GTCLQG sẽ nhận được các quyền lợi như: Được phép thông báo, tuyên
truyền, quảng cáo trên các phương tiện thông tin đại chúng hoặc các hình thức
giới thiệu khác về đơn vị mình, được sử dụng biểu tượng của GTCLQG trên sản
phẩm, ấn phẩm của tổ chức, DN; được ưu tiên vay vốn từ Quỹ Phát triển khoa học
và công nghệ quốc gia, Quỹ Đổi mới công nghệ quốc gia, Quỹ Phát triển khoa học
và công nghệ ở các bộ, ngành, địa phương và các quỹ khác theo quy định của pháp
luật; ưu tiên tham gia các chương trình, dự án cấp quốc gia về phát triển,
chuyển giao công nghệ, nâng cao năng suất, chất lượng.
Ngoài ra, các tổ chức, DN
đạt giải được các Bộ, ngành và các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương khen
thưởng theo quy định từ nguồn quỹ khen thưởng hằng năm.
Như vậy có thể thấy,
Thông tư 27/2019/TT-BKHCN đã quy định chi tiết hơn trách nhiệm của các bên tham
gia, trong đó nhấn mạnh vai trò chủ động của các bộ ngành, địa phương trong
việc đề xuất, hỗ trợ doanh nghiệp tham gia giải thưởng.
Đồng thời, quy định rõ
hơn về quyền lợi, cơ chế khuyến khích doanh nghiệp khi tham gia giải thưởng.
Những điểm mới này góp
phần khích lệ doanh nghiệp tham gia giải thưởng nhiều hơn.
GTCLQG những năm gần đây
tôn vinh rất nhiều DN nghìn tỷ, đó là những mô hình tiêu biểu về ứng dụng KHCN,
áp dụng các HTQL, công cụ cải tiến NSCL.
Theo ông, nền tảng từ 7
tiêu chí GTCLQG có vai trò như thế nào đối với thành công của các DN này?
GTCLQG của Việt Nam nói
riêng và các giải thưởng ở quy mô quốc tế nói chung đều không phân biệt đối
tượng tham dự.
Điều này có nghĩa là
doanh nghiệp có quy mô nhỏ hay vừa, lớn đều có thể tham dự.
Tuy nhiên, khi triển khai
GTCLQG có phân loại để việc tham dự phù hợp với tất cả các đối tượng doanh
nghiệp, xét trên đặc thù riêng biệt của mỗi doanh nghiệp. Ví dụ như doanh
nghiệp nhỏ với doanh nghiệp lớn thì điều kiện sản xuất sẽ khác sau.
Do đó, khi xét qua “lăng
kính” 7 tiêu chí GTCLQG cũng thể hiện khác nhau, doanh nghiệp lớn khi đánh giá
qua 7 tiêu chí sẽ thể hiện rõ nét hơn.
Quá trình tiếp cận 7 tiêu
chí của doanh nghiệp nhỏ khó khăn hơn doanh nghiệp lớn chứ chưa nói đến việc
vận hành, duy trì thực hiện theo 7 tiêu chí.
Khi áp dụng 7 tiêu chí,
chúng tôi thấy rằng, 7 tiêu chí giống như tấm gương phản chiếu để doanh nghiệp
tự soi lại mình, tự hoàn thiện mình. Lợi ích đầu tiên doanh nghiệp nhận được
khi tham gia giải thưởng chính là thông qua hoạt động kiểm tra, đánh giá của
các hội đồng, chuyên gia.
Thông qua quá trình đánh
giá, doanh nghiệp có thể nhận thấy điểm mạnh và điểm yếu của mình để từ đó hoàn
thiện mình.
Tóm lại, 7 tiêu chí là
chuẩn mực, mục tiêu để doanh nghiệp hướng tới.
Đây là chặng đường lâu
dài và doanh nghiệp (kể cả doanh nghiệp lớn) có thể sẽ mất cả đời để hoàn thiện
và chắc chắn sẽ gặp không ít khó khăn.
Năm 2020 là năm đặc biệt
bởi diễn biến dịch bệnh trên phạm vi toàn cầu ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động
sản xuất kinh doanh của DN.
Ông nhận định như thế nào
về những thách thức và khả năng ứng biến của DN Việt Nam trước bối cảnh này,
đăc biệt là các DN đạt GTCLQG năm nay?
Dịch Covid-19 ảnh hưởng
lớn đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp trên thế giới nói chung
và Việt Nam nói riêng.
Nhìn chung, các doanh
nghiệp của Việt Nam tham dự Giải thưởng CLQG đều bị ảnh hưởng, tuy nhiên, xét
trên mặt bằng chung về kết quả kinh doanh các doanh nghiệp Việt vẫn duy trì
được hiệu quả hoạt động (dựa trên con số báo cáo kết quả kinh doanh 3 tháng gần
nhất).
Có một số doanh nghiệp bị
chững lại, tuy nhiên, mức tăng trưởng của nhiều doanh nghiệp vẫn ở mức tốt.
Thông qua khó khăn mà đại
dịch gây ra, điều quan trọng nhất là doanh nghiệp vẫn nhìn thấy niềm tin vào hệ
thống quản trị mà họ triển khai, vận hành.
Đây là vấn đề cốt lõi. Và
đa số doanh nghiệp có thể có sự chuẩn bị, thậm chí lường trước khó khăn, rủi ro
mà họ có thể gặp phải.
Để ý kỹ có thể thấy,
trong tiêu chí của GTCLQG có những vấn đề cốt lõi đã được đề cập cách đây 20-30
năm, ví dụ như quản lý tri thức, quản trị rủi ro.
Nếu doanh nghiệp thực
hiện tốt, nghiêm túc những vấn đề này thì trước biến động thị trường, rủi ro từ
dịch bệnh, bão lũ đều có thể đối phó và giảm nhẹ tác động tiêu cực.
Những rủi ro có thể nằm
trong kịch bản mà doanh nghiệp đã dự liệu, chuẩn bị.
Thực tế cho thấy, dù là
khó khăn từ dịch bệnh hay các yếu tố khách quan khác thì một số doanh nghiệp
vẫn đứng vững nhờ vào hệ thống quản trị của họ.
GTCLQG đề cao các DN áp
dụng HTQLCL, công cụ cải tiến và coi trọng những đóng góp phong trào nâng cao
năng suất, chất lượng cho ngành, địa phương.
Thưa ông, ông nhìn nhận
như thế nào về kết quả GTCLQG năm nay?
Tổng cục TCĐLCL có những
định hướng gì để các DN Việt Nam có cơ hội nhiều hơn nữa đồng hành cùng GTCLQG
và cao hơn là Giải thưởng Chất lượng Châu Á- TBD?
Phần lớn các doanh nghiệp
khi tham gia GTCLQG ban đầu chỉ nghĩ đó là hình thức tôn vinh.
Nhiều doanh nghiệp sau
khi đoạt giải cũng chỉ nghĩ những hệ thống khi tham dự giải mà doanh nghiệp áp
dụng sau đó sẽ không duy trì nữa.
Tuy nhiên, việc tiếp tục
duy trì, đánh giá hiệu quả hoạt động doanh nghiệp theo hệ thống quản trị, tiêu
chí giải thưởng rất quan trọng.
Bản thân trong Thông tư
27 chúng tôi cũng định hướng doanh nghiệp rằng mục đích không chỉ là tôn vinh mà
sử dụng tiêu chí giải thưởng để hướng tới mục tiêu cao cả hơn là nâng cao hiệu
quả doanh nghiệp thông qua hệ thống, công cụ cải tiến NSCL.
Bản thân các tiêu chí
chúng tôi cũng tham khảo rất nhiều từ chuẩn mực thế giới để có thể giúp đỡ
doanh nghiệp một cách tốt nhất.
Ví dụ như Xuân Hòa hiện
đang sử dụng nhiều công cụ như 5S, Kaizen và vẫn duy trì trong sản xuất cho đến
giờ.
Năm 2020, chúng tôi cũng
tổ chức khóa đào tạo từ chuyên gia quốc tế cho doanh nghiệp về các tiếp cận
giải thưởng, trong năm nay mục tiêu sẽ có 3 lớp để giúp doanh nghiệp nhận thức
rõ hơn nữa về giải thưởng cũng như mục tiêu cao cả, lâu dài mà giải thưởng
hướng đến.
Nguyễn Thị Thu Thủy – Chi
cục TCĐLCL
Nguồn: vietq.vn