2. Đối tượng áp dụng: Áp dụng cho giống khoai môn Bảo Yên

3. Phương pháp bảo quản:

a) Bảo quản khoai thương phẩm:

Sơ đồ tổng quát: Khoai môn thu hoạch, chọn lọc ® Hong khô ® Xử lý chế phẩm sinh học EM 8 %® Phủ cát (sau khi xử lý chế phẩm EM) ® Bảo quản (kiểm tra định kỳ) ® Sử dụng.

Cụ thể các bước:

- Thời điểm thu hoạch: Cây khoai môn Bảo Yên có thể thu hoạch vời thời gian từ  9 - 10 tháng sau khi trồng, khi số lá đã khô rủ khoảng 70 - 80%, lúc này củ cái (củ thương phẩm) có hàm lượng tinh bột, đường... cao nhất. Nếu thu sớm hoặc muộn hơn thì hàm lượng các chất sinh hóa của củ suy giảm, làm giảm chất lượng và khó bảo quản hơn. Chọn ngày nắng ráo để thu hoạch, tuyệt đối tránh ngày mưa. Củ sau khi thu vận chuyển ngay đến nơi bảo quản để sơ chế và tiến hành bảo quản là tốt nhất.

- Sơ chế củ trước khi bảo quản: Chọn riêng củ thương phẩm (củ cái), cắt sạch rễ, dọc lá gần sát đỉnh củ, loại bỏ bớt vỏ lụa trên bề mặt củ, loại bỏ củ bị trầy xước hoặc xây xát nhiều. Phân loại củ để có 2 - 3 loại kích cỡ tương đương nhau.

- Bảo quản: Rải củ ra nền khô ráo thành lớp mỏng để ráo vỏ củ, phun chế phẩm EM 8 % ướt đều lên toàn bộ bề mặt củ. Tiếp tục để củ khô ráo trở lại, sau đó xếp củ thành khối cao để bảo quản. Sử dụng cát khô đã được sàng lọc tạp chất, phơi khô để phủ kín khoai. Xếp củ khoai đã xử lý chế phẩm bảo quản theo từng lớp 20 - 25 cm, sau đó phủ kín cát khô, tiếp tục xếp các lớp khoai và phủ cát lần lượt đến hết số khoai cần bảo quản. Phía trên cùng sử dụng bìa carton hoặc nilon tối màu che kín nhằm tránh ánh sáng lọt vào khối củ. Lưu ý chỉ xếp khối khoai cao khoảng 0,8 - 1,2 m để dễ kiểm tra củ trong quá trình bảo quản. Có thể dùng tấm cót quây xung quanh sau đó xếp củ vào để bảo quản sẽ tốn ít diện tích. Lưu ý xếp những củ có kích cỡ tương đương nhau cùng lớp, lớp củ to phía dưới, lớp củ nhỏ phía trên.

- Kiểm tra, sử dụng: Trong quá trình bảo quản, định kỳ sau 10 - 15 ngày kiểm tra củ 1 lần. Loại bỏ củ thối, củ nảy mầm (nếu có). Nếu có hiện tượng khoai bị thối hỏng nhiều thì loại bỏ hoàn toàn vùng những củ thối và cát ướt, sau đó phủ kín cát bảo quản lại như lúc đầu.

Khi sử dụng lấy khoai ra khỏi đống bảo quản lần lượt từ trên xuống, nhẹ nhàng, tránh xây xát. Sau khi lấy nếu còn khoai cần phủ kín cát để tiếp tục bảo quản.

 b) Bảo quản khoai giống:

Sơ đồ tổng quát: Khoai môn thu hoạch, chọn lọc ® Hong khô ® Xử lý CBZ 0,6 % ® Hong khô ® Phủ cát (sau khi xử lý CBZ) ® Bảo quản (kiểm tra định kỳ) ® Sử dụng.

Cụ thể các bước:

- Thời điểm thu hoạch: Cây khoai môn Bảo Yên có thể thu hoạch vời thời gian từ  9 - 10 tháng sau khi trồng, khi số lá đã khô rủ khoảng 70 - 80 %, có thể thu hoạch củ con làm giống đồng thời với thu củ cái làm thương phẩm. Thông thường khi thu củ giống phụ thuộc vào thời gian thu củ thương phẩm nên khi thu củ thương phẩm kết hợp thu củ giống. Trong trường hợp chưa thu được toàn bộ củ giống ngay một lúc, củ giống thu được đến đâu cần rải mỏng nơi khô ráo, tránh nước trong một vài ngày trước khi thu hết toàn bộ củ giống để mang bảo quản kín.

 Chọn ngày nắng ráo để thu hoạch, tuyệt đối tránh ngày mưa. Củ sau khi thu vận chuyển ngay đến nơi bảo quản để sơ chế và tiến hành bảo quản là tốt nhất.

- Sơ chế củ trước khi bảo quản: Chọn riêng củ giống (củ con), cắt sạch rễ, loại bỏ bớt vỏ lụa trên bề mặt củ, loại bỏ củ bị trầy xước hoặc xây xát nhiều, củ nhiễm sâu bệnh. Phân loại củ để có 2 - 3 loại kích cỡ tương đương nhau.

- Bảo quản: Rải củ ra nền khô ráo thành lớp mỏng để ráo vỏ củ, phun chế phẩm CBZ 0,6 % ướt đều lên toàn bộ bề mặt củ. Tiếp tục để củ khô ráo trở lại, sau đó xếp củ thành khối cao để bảo quản. Sử dụng cát khô đã được sàng lọc tạp chất, phơi khô để phủ kín khoai. Xếp củ khoai đã xử lý chế phẩm bảo quản theo từng lớp 15 - 20 cm, sau đó phủ kín cát khô, tiếp tục xếp các lớp khoai và phủ cát lần lượt đến hết số khoai cần bảo quản. Phía trên cùng sử dụng bìa carton hoặc nilon tối màu che kín nhằm tránh ánh sáng lọt vào khối củ. Lưu ý chỉ xếp khối khoai cao khoảng 0,8 - 1,0 m để dễ kiểm tra củ trong quá trình bảo quản. Có thể dùng tấm cót quây xung quanh sau đó xếp củ vào để bảo quản sẽ tốn ít diện tích. Lưu ý xếp những củ có kích cỡ tương đương nhau cùng lớp, lớp củ to phía dưới, lớp củ nhỏ phía trên.

- Kiểm tra, sử dụng: Trong quá trình bảo quản, định kỳ sau 10 - 15 ngày kiểm tra củ 1 lần. Loại bỏ củ thối, củ nảy mầm (nếu có). Nếu có hiện tượng khoai bị thối hỏng nhiều thì loại bỏ hoàn toàn vùng những củ thối và cát ướt, sau đó phủ kín cát bảo quản lại như lúc đầu.

Khi sử dụng lấy khoai ra khỏi đống bảo quản lần lượt từ trên xuống, nhẹ nhàng, tránh xây xát mang trồng.