Việc ngừng phát sóng toàn bộ kênh truyền hình tương tự mặt đất tại 5 thành phố trực thuộc Trung ương gồm Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng, TP. HCM và Cần Thơ đã kết thúc giai đoạn 1 của Đề án số hóa truyền dẫn, phát sóng truyền hình mặt đất. Đây được xem là giai đoạn bản lề của Đề án số hóa truyền hình, giai đoạn này rất quan trọng vì khi ngừng phát sóng truyền hình tương tự mặt đất tại 5 thành phố trực thuộc Trung ương, không chỉ người dân tại 5 thành phố trực thuộc Trung ương mà người dân thuộc 20 tỉnh lân cận có điều kiện hưởng các lợi ích của truyền hình số mặt đất.

Theo ước tính, dân số thuộc địa bàn chuyển đổi theo giai đoạn 1 của 25 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nêu trên chiếm gần 50% dân số cả nước. Do đó, để chuẩn bị cho việc ngừng phát sóng truyền hình tương tự mặt đất theo giai đoạn 1, Ban chỉ đạo Đề án số hóa truyền hình Việt Nam đã chỉ đạo các đơn vị, Bộ ngành, địa phương có liên quan chuẩn bị rất kỹ lưỡng trên tất cả các mặt công tác, rà soát vùng phủ sóng truyền hình số mặt đất tại các thành phố trực thuộc Trung ương, đẩy mạnh công tác thông tin tuyên truyền, công tác hỗ trợ đầu thu truyền hình số mặt đất, quản lý thiết bị thu truyền hình số mặt đất theo quy định, đánh giá tỷ lệ thu xem truyền hình của các hộ gia đình tại các địa bàn, đảm bảo không làm gián đoạn việc thu xem các kênh truyền hình thiết yếu và lợi ích tối đa của người dân khi chuyển sang thu xem truyền hình số măt đất.

Tại phiên họp, Tiểu ban giúp việc Ban chỉ đạo cho biết, trong giai đoạn 1, công tác thông tin, tuyên truyền đã đạt được hiệu quả tích cực, đã cơ bản đạt được mục tiêu đề ra về nội dung, đối tượng và phạm vi tuyên truyền. UBND 5 thành phố trực thuộc Trung ương và các tỉnh lân cận đã tích cực triển khai các hoạt động thông tin, tuyên truyền tới nhân dân tại địa bàn. Các sản phẩm truyền thông trên các phương tiện thông tin đại chúng đã và đang được phổ biến rộng rãi đến người dân thông qua báo in, báo điện tử, phát thanh, truyền hình, truyền thanh và pano quảng cáo. Các hoạt động thông tin hỗ trợ số hóa truyền hình đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận. Chuyên trang số hóa truyền hình www.sohoatruyenhinh.vn của Bộ TT&TT, tổng đài 0511 1022 của Sở TT&TT Đà Nẵng đã cung cấp đầy đủ thông tin về vùng phủ sóng truyền hình số mặt đất, thiết bị hợp chuẩn, hợp quy trên thị trường, cách thức chuyển đổi sang thu xem truyền hình số mặt đất, lợi ích của số hóa truyền hình…

Vùng phủ sóng truyền hình số mặt đất DVB-T2 hiện nay đã đảm bảo lớn hơn hoặc bằng vùng phủ sóng truyền hình tương tự mặt đất. Phần lớn các địa bàn đã được phủ sóng truyền hình số mặt đất, số lượng kênh truyền hình có thể thu được từ 26 kênh đến 70 kênh chương trình, trong đó có 5 – 7 kênh chương trình HD. VTV đang phát sóng 5 – 6 kênh chương trình HD tại các thành phố trực thuộc Trung ương và một số tỉnh lân cận. Chất lượng, số lượng các kênh chương trình truyền hình đã được nâng cao rõ rệt. Đây chính là yếu tố lôi cuốn người dân chuyển sang truyền hình số mặt đất.

Đối với vấn đề hỗ trợ đầu thu cho hộ nghèo và cận nghèo, trong giai đoạn 1, Ban chỉ đạo đã hoàn thành việc hỗ trợ đầu thu DVB-T2 cho các hộ nghèo, cận nghèo tại 5 thành phố trực thuộc Trung ương, đảm bảo 100 số hộ nghèo, cận nghèo tại Đà Nẵng, Hà Nội, Hải Phòng, Cần Thơ đủ điều kiện nhận hỗ trợ có đầu thu để xem truyền hình số mặt đất.

Về việc quản lý thiết bị thu truyền hình trên thị trường, trong giai đoạn 1, các doanh nghiệp sản xuất và nhập khẩu máy thu truyền hình tại Việt Nam đã thực hiện nghiêm túc các quy định theo Thông tư số 07/2013/TT-BTTTT ngày 18/3/2013 Quy định thời điểm tích hợp chức năng thu truyền hình số mặt đất đối với máy thu hình sản xuất và nhập khẩu để sử dụng tại Việt Nam và Thông tư số 05/2014/TT-BTTTT ngày 19/3/2014 Quy định Danh mục sản phẩm, hàng hóa có khả năng gây mất an toàn thuộc trách nhiệm quản lý của Bộ Thông tin và Truyền thông của Bộ TT&TT. Tất cả các sản phẩm máy thu hình LCD, PDP, LED, OLED, và các thế hệ tiếp theo được sản xuất sau ngày 1/4/2015 đều đã được tích hợp chức năng thu truyền hình số mặt đất DVB-T2/MPEG-4.

Ngoài ra, theo khảo sát của đoàn công tác Ban chỉ đạo, vùng phủ sóng truyền hình số mặt đất DVB-T2 tại địa bàn các thành phố Hà Nội, Hải Phòng, TP HCM, Cần Thơ và một số địa bàn các tỉnh lân cận đã lớn hơn sóng các kênh truyền hình tương tự trước đây. Chất lượng hình ảnh, âm thanh các kênh chương trình truyền hình của VTV, và các kênh truyền hình địa phương tốt hơn trước đây. Các hộ nghèo, cận nghèo đủ điều kiện hỗ trợ theo chuẩn Trung ương đã được hỗ trợ đầu thu DVB-T2 với tình trạng hoạt động và chất lượng thu tín hiệu tốt. Tình hình lưu thông thiết bị truyền hình số mặt đất DVB-T2: lượng đầu thu STB dồi dào, hầu như không có hiện tượng khan hiếm thu đầu thu. Tại các cửa hàng khảo sát, đại đa số đầu thu DVB-T2 đều có tem hợp quy và biểu trưng số hóa truyền hình theo quy định.

Các đoàn khảo sát cũng ghi nhận đươc những kết quả tốt về tình hình sau khi tắt sóng truyền hình tương tự tại các địa phương khảo sát và các hộ gia đình nhận hỗ trợ STB đều rất phấn khởi vì được xem truyền hình chất lượng cao mà không phải trả phí.

Tiểu ban giúp việc Ban chỉ đạo cũng cho biết, trong giai đoạn 2 việc phủ sóng truyền hình số mặt đất DVB-T2 cần phải hoàn thành trước 06 tháng và hoàn thành hỗ trợ đầu thu cho các hộ gia đình trước thời điểm ngừng phát sóng truyền hình tương tự mặt đất tại các địa phương.

Trong giai đoạn 2, theo kế hoạch sẽ có 25 tỉnh, thành phố phải hoàn thành trước ngày 31/12/2016, hiện tại đã có 10 tỉnh được phủ sóng truyền hình số mặt đất toàn bộ địa bàn, tuy nhiên có nhiều tỉnh miền núi chưa được phủ sóng truyền hình số mặt đất, và việc hỗ trợ đầu thu cần thời gian lập dự án đầu tư, đấu thầu mua sắm. Vì vậy, dự kiến ngày 31/12/2016, các địa phương đã hoàn thành phủ sóng truyền hình số mặt đất toàn bộ địa bàn, truyền tải các chương trình TW và địa phương sẽ hỗ trợ số hộ nghèo, cận nghèo phát sinh theo chuẩn mới và ngừng phát sóng truyền hình tương tự mặt đất. Ngày 01/7/2017 sẽ ngừng phát sóng truyền hình tương tự mặt đất tại các địa phương đã được phủ sóng truyền hình số toàn bộ hoặc một phần địa bàn nhưng chưa hỗ trợ đầu thu trên toàn bộ địa bàn…

Phát biểu tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ TT&TT Trương Minh Tuấn cho biết Đề án số hóa truyền hình Việt Nam bước vào giai đoạn 1 tuy gặp nhiều khó khăn, nhưng có sự chuẩn bị kỹ với nhiều giải pháp đồng bộ, sự quyết tâm của các địa phương, đơn vị tham gia, các đài phát thanh truyền hình, các doanh nghiệp nên giai đoạn 1 của Đề án đã triển khai thành công trên tất cả các mặt từ công tác tuyên truyền đến việc triển khai phát sóng truyền hình mặt đất, công tác thiết lập thị trường đầu thu STB, hỗ trợ hộ nghèo, cận nghèo.

Bộ trưởng Trương Minh Tuấn ghi nhận và đánh giá cao kết quả đã đạt được của Đề án trong giai đoạn 1. Bộ trưởng cho rằng, kết quả của giai đoạn 1 đã có ảnh hưởng tích cực đến hệ thống truyền hình cả nước và khu vực ASEAN, đáp ứng đáng kể nhu cầu người dân xem truyền hình chất lượng cao.

Về thời điểm tắt sóng analog giai đoạn 2, Bộ trưởng nhất trí với đề xuất của Tiểu ban giúp việc về tắt sóng analog vào thời điểm 24h ngày 31/12/2016 tại 7 tỉnh: Bắc Ninh, Hưng Yên, Hải Dương, Vĩnh Phúc, Bình Dương, Vĩnh Long, Hậu Giang. Về tắt sóng analog tại 15 tỉnh thành còn lại bao gồm các tỉnh Tiền Giang, Quảng Ninh, Thái Nguyên, Bắc Giang, Phú Thọ, Ninh Bình, Thái Bình, Nam Định, Bình Thuận, Đồng Nai, Bà Rịa Vũng Tàu, Bến Tre, Tiền Giang, Đồng Tháp, An Giang và ngừng phát sóng truyền hình tương tự mặt đất (các trạm phát sóng chính) từ ngày 1/7/2017, Bộ trưởng Trương Minh Tuấn đề nghị xem xét nhóm các tỉnh nào đã chuẩn bị tốt cho việc tắt thì có thể tiến hành tắt trước 1/7/2017.

Trong thời gian tới, Bộ trưởng chỉ đạo Cục Tần số vô tuyến điện – Văn phòng Ban chỉ đạo cần tích cực hoàn thiện dự thảo báo cáo Thủ tướng kết quả triển khai giai đoạn 1 và trình các nội dung kế hoạch công tác giai đoạn 2.

Đối với các công tác trọng tâm trong giai đoạn 2, Bộ trưởng nhấn mạnh các đơn vị cần thực hiện đúng tiến độ, đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Tuy nhiên, thời gian tắt sóng cần  phải linh hoạt để không ảnh hưởng tới người dân, phải chú ý quan tâm tới các vũng lõm ở vùng sâu, vùng xa ở các tỉnh nằm trong giai đoạn 2.

Đối với công tác thông tin tuyên truyền cần phát huy kinh nghiệm của giai đoạn 1, đồng thời, đẩy mạnh tuyên truyền giai đoạn 2 ngay từ bây giờ. Các cơ quan báo chí, truyền hình tuyên truyền ngắn gọn dễ hiểu, hướng trực tiếp cho người dân, ở địa phương bị ảnh hưởng của giai đoạn 2. Ngoài cơ quan báo chí, các đơn vị của Bộ TT&TT phối hợp với Vụ Thông tin cơ sở xây dựng tờ rơi, giảm bớt dùng từ kỹ thuật, có thể tuyên truyền trực tiếp với người dân, xuống tận địa phương.

Để đảm bảo vùng phủ sóng mặt đất DVB-T2, Đài truyền hình VTV cần phủ sóng tại 3 tỉnh Ninh Bình, Bình Thuận, Bà Rịa - Vũng Tàu. Các doanh nghiệp RTB, SDTV hoàn thiện hạ tầng truyền dẫn để đảm bảo vùng phủ sóng, đảm bảo tiến độ vùng phủ sóng chất lượng tại các địa bàn, nhất là đảm bảo ngừng phủ sóng analog vào 1/7/2017. Đối với những khó khăn ở vùng lõm, Ban chỉ đạo cần tạo điều kiện cho các doanh nghiệp linh hoạt giữa hai phương thức kinh doanh, tạo điều kiện cho doanh nghiệp kinh doanh hiệu quả đảm bảo đúng pháp luật.

Đối với việc hỗ trợ đầu thu truyền hình số mặt đất, Bộ trưởng yêu cầu xây dựng Đề án hỗ trợ đầu thu truyền hình số mặt đất theo hai bước: Ban quản lý các chương trình viễn thông công ích chủ trì phối hợp với Quỹ viễn thông công ích hoàn thành trước 31/12/2016 chương trình hỗ trợ cho các hộ nghèo, cận nghèo ở 7 tỉnh sẽ tắt analog và thống nhất, lấy tiêu chí phục vụ người dân; Ban quản lý chủ trì phối hợp với các đơn vị, địa phương tiến hành lập kế hoạch và thực hiện việc đầu tư mua sắm để hỗ trợ hộ nghèo, cận nghèo đủ điều kiện trước ngày 1/7/2017.

Cục Phát thanh truyền hình và thông tin điện tử  hướng dẫn các doanh nghiệp có giấy phép cung cấp dịch vụ truyền dẫn phát sóng bố trí dung lượng truyền tải kênh chương trình thiết yếu của Nhà nước trên nguyên tắc sử dụng hiệu quả tổng thể hạ tầng truyền dẫn mặt đất.

Bộ trưởng cũng chỉ đạo Thứ trưởng Bộ TT&TT Phan Tâm thành lập các đoàn kiểm tra trước và sau khi tắt sóng analog tại các địa phương trong giai đoạn 2 để tránh ảnh hưởng đến người dân./.